استاندارد رنگ سیلندرها
کد رنگ و علائم شناسایی سیلندرهای گاز تحت فشار
رنگ سیلندرهای گاز یکی از موارد بسیار پر اهمیت بوده و تأثیر بسزایی در شناخت راحت تر گاز داخل سیلندر و یا خطرات احتمالی آن دارد. در ایران دو استاندارد ISIRI 304 و ISIRI 712 به موضوع رنگ سیلندرها پرداخته است. استاندارد 712 با موضوع استاندارد رنگ سیلندر های گاز و استاندارد 304 با موضوع سیلندر های گاز طبی برای مصارف پزشکی -نشانه گذاری برای تشخیص محتوای سیلندر نگارش شده است و صرفاً در بخشی از این استاندارد( 304 )به رنگ سیلندرها پرداخته شده است.
رنگ سیلندرها بسته به کاربری صنعتی، آزمایشگاهی و یا طبی متفاوت می باشند. عموماً استاندارد در حوزه طبی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. عمده رنگ هایی که برای سیلندرها با کاربری صنعتی و آزمایشگاهی در ایران مورد استفاده قرار می گیرد به شرح زیر می باشد:
رنگ گاز استیلن: در گرید آزمایشگاهی قرمز تیره مایل به بنفش (Maroon) و در گرید صنعتی زرد می باشد.
رنگ گاز اکسیژن: در گرید آزمایشگاهی سفید می باشد.
رنگ گاز آرگون: در گرید صنعتی و آزمایشگاهی سبز تیره و یا آبی می باشد.
رنگ گاز دی اکسید کربن: در گرید آزمایشگاهی و صنعتی طوسی و یا مشکی گلویی طوسی می باشد.
رنگ گاز متان: قرمز می باشد.
رنگ گاز منواکسید کربن: قرمز گلویی زرد می باشد.
رنگ گاز نیتروژن: در گرید آزمایشگاهی طوسی گلویی مشکی و در گرید صنعتی مشکی می باشد.
رنگ گاز هلیوم: قهوه ای و یا طوسی گلویی قهوه ای می باشد.
رنگ گاز هوای خشک: در گرید آزمایشگاهی طوسی گلویی سبز و در گرید صنعتی مشکی گلویی سبزمی باشد.
رنگ گاز هیدروژن: قرمزمی باشد.
استاندارد رنگ در اروپا طی چند سال اخیر تغییر کرده و از BS349 به EN1089-3 تغییر یافته است. سازمان بین الملل استاندارد ISO نیز استاندارد ISO 32:1977 را نیز به همین منظور تعریف نموده است.
برچسب شناسایی محتویات سیلندر
محتوی سیلندر گاز تحت فشار باید به وضوح مشخص باشد تا به راحتی، به سرعت و به طور کامل توسط کارگر قابل تشخیص باشد.ازاینرو کلیه سیلندرهای گاز برای مشخص شدن محتویات آن می بایست دارای برچسب باشند.برچسب تنها راه مطمئن شناسائی گاز داخل سیلندر می باشد. همچنین برچسب می تواند فشار گاز ذخیره شده را نیز نشان دهد و مقررات ایمنی پایه برحسب قوانین شیمیائی را نیز تعیین کند. برچسب می بایست کامل وبه سیلندر الحاق شده باشد.برچسب ها باید به سیلندر گازی که در آن نام کاربر و تاریخ استفاده از آن درج شده چسبانده شوند. همیشه قبل از استفاده، سیلندر را از لحاظ برچسب گذاری صحیح و شناسائی درست محتویات آن کنترل کنید.برچسب ها باید دوام لازم را داشته باشند تا از سیلندر گاز تحت فشار جدا نشوند.اگر برچسب سیلندری ازبین رفته یا شدیدا آسیب دیده باشد، ازاستفاده سیلندر خودداری کنید.
همیشه به خاطر داشته باشید که برچسب، راهی برای شناسایی محتویات سیلندر است. رنگ سیلندر تنها یک راهنما است. بعنوان مثال سیلندرهای پروپان وهیدروژن هردو قرمز هستند. سیلندرهای اکسیژن و دی اکسید کربن هردو سیاه هستند. اگرعدم تطابق و هماهنگی میان رنگ سیلندر و گاز مشخص شده در برچسب وجود دارد، از سیلندر استفاده نکنید و با تهیه کننده سیلندر تماس بگیرید.
A: نام شرکت
B: آدرس شرکت سازنده
C :ریسک وعبارات مربوط به ایمنی محصول
D: علائم خطر
E :برچسب الکترونیکی کمیسیون اروپایی (برای تنها مواد خالص)
F :تعداد ویرایش های صورت گرفته برروی شناسایی برچسب
G :شماره کمیسیون اروپایی
H :نام محصول
I :شماره شناسایی ونام مناسب حمل ونقل (با توجه به نام محصول)
J :هرگونه اطلاعات اضافی شرکت
K: شماره تلفن تماس های اضطراری
سیلندر گاز تحت فشاری که محتویات آن مشخص نشده، باید برای استفاده، کنار گذاشته شود. اگر برچسب روی سیلندرگاز مشخص نیست و یا آسیب دیده است طوریکه محتویات آن قابل شناسایی نیست، سیلندر باید با علامت محتویات ناشناخته برچسب گذاری شود و با تولید کننده در مورد روش مناسب تماس گرفته شود
